Ατυχήματα-Τετράδιο Εργασιών

Ατυχήματα-Τετράδιο Εργασιών

3.Τα ρήματα στην καρτέλα άλλοτε παίρνουν αντικείμενο (μεταβατικά) και άλλοτε όχι (αμετάβατα). Μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε και με τους δύο τρόπους για να φτιάξετε μια δική σας ιστορία; Το παράδειγμα θα σας βοηθήσει:

 παίζω:

• Κάθε απόγευμα παίζουμε μπάλα στο διπλανό οικόπεδο.

• Το ραδιόφωνο έπαιζε δυνατά όλη την ώρα

ανοίγω

παίζω

γυαλίζω

γελάω

πονάω

……………………………………………………………………………………………………….

Οικιακές … παγίδες για παιδιά

Οικιακές … παγίδες για παιδιά

Στους Χώρους του σπιτιού γίνονται τα περισσότερα ατυχήματα

Τα Ελληνόπουλα ηλικίας έως 14 ετών παθαίνουν πολύ συχνά ατυχήµατα. Σύµφωνα µε στοιχεία του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχηµάτων (ΚΕΠΠΑ), περίπου 300.000 παιδιά µεταφέρονται κάθε χρόνο στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκοµείων µε τραυµατισµούς.

Ο Θοδωρής Κ. έπαιζε στο κρεβάτι της µαµάς του, µέχρι που έπεσε. Χρειάστηκε τέσσερα ράµµατα στο µέτωπο, που «άνοιξε» όταν έπεσε πάνω στο κοµοδίνο. «Ούτε 30 δευτερόλεπτα δεν έλειψα από κοντά του» λέει η µητέρα του Χρύσα. «Πετάχτηκα στην κουζίνα να πάρω το γάλα του, που το είχα έτοιµο. Ήταν ξαπλωµένος στο κρεβάτι όταν έφυγα, αλλά µέχρι να

γυρίσω βρισκόταν στο πάτωµα. Μου είπε ότι χοροπηδούσε»

Όπως αναφέρει το ΚΕΠΠΑ, οι πτώσεις (από µικρό ή µεγάλο ύψος, στο ίδιο επίπεδο, από σύγκρουση µε άλλο παιδί ή µε έπιπλα) αποτελούν τη συχνότερη αιτία τραυµατισµού των παιδιών. Στις ηλικίες κάτω του 1 έτους σε πτώση οφείλεται το 69,5%

των ατυχηµάτων, στις ηλικίες 1 – 4 ετών το 50,83% και στις ηλικίες 5-14 ετών το 46,54%.

Πιο επικίνδυνος χώρος για τα µικρά παιδιά φαίνεται να είναι το σπίτι, καθώς εκεί συµβαίνει το 81,73% των ατυχηµάτων στα παιδιά ηλικίας κάτω του 1 έτους και το 63,54% αυτών σε παιδιά ηλικίας 1-4 ετών. Αντιθέτως, για τα παιδιά

ηλικίας 5-14 ετών πιο επικίνδυνος είναι ο χώρος του σχολείου και κυρίως το προαύλιο (εκεί συµβαίνει το 32,09% των ατυχηµάτων).

Ο κ. Στ. Π., αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και υπεύθυνος της Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας του Yπουργείου Υγείας, υποστηρίζει ότι οι γονείς θα

πρέπει να φροντίσουν ώστε το σπίτι τους να γίνει ασφαλής χώρος για τα παιδιά για να µη συµβεί κάποιο ατύχηµα.

3.Συζητήστε με τους συμμαθητές σας ποια είναι τα ατυχήματα που μπορούν να συμβούν στο προαύλιο του σχολείου, στις σκάλες την ώρα των διαλειμμάτων και στην τάξη. Είχατε κάποιο παρόμοιο ατύχημα; Περιγράψτε το.

4.Μπορείτε κι εσείς να πραγματοποιήσετε μια έρευνα, όπως αυτή που έκανε το Κέντρο Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων. Το θέμα της έρευνάς σας μπορεί να είναι «Τα παιδικά ατυχήματα στο σχολείο».

Θα πρέπει να ακολουθήσετε το σχεδιάγραμμα:

  • Ορίζετε τις ηλικιακές ομάδες στις οποίες θέλετε να κάνετε την έρευνά σας. Μια ομάδα μπορεί να είναι τα παιδιά της Α΄ και Β΄ τάξης, δεύτερη ομάδα τα παιδιά της Γ΄ και Δ΄ τάξης και τρίτη ομάδα τα παιδιά της Ε΄ και Στ΄ τάξης. Το δείγμα σας είναι έτοιμο!
  • Φτιάχνετε ένα ερωτηματολόγιο και ζητάτε από τους συμμαθητές σας να αναφέρουν σε αυτό ένα ατύχημα που τους έχει συμβεί, τον τόπο όπου τους έχει συμβεί, την αιτία και τα αποτελέσματα του ατυχήματος.
  • Συγκεντρώνετε τις απαντήσεις των ερωτηματολογίων και μετράτε τις διαφορετικές περιπτώσεις για κάθε ηλικιακή ομάδα ξεχωριστά. Για παράδειγμα, 10 παιδιά από την Α΄ και Β΄ τάξη απάντησαν ότι έχουν πέσει από τη σκάλα.
  • Φτιάχνετε στατιστικούς πίνακες, όπως έχετε μάθει στο μάθημα των Μαθηματικών.
  • Βγάζετε συμπεράσματα από την έρευνά σας και τα γράφετε για τον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου σας ή γράφετε ένα άρθρο στη σχολική εφημερίδα.

Μέσα στο άρθρο συναντήσατε τo ρήμα συμβαίνει. Το ρήμα συμβαίνει και άλλα ρήματα που έχουν β’ συνθετικό το βαίνω (στα αρχαία ελληνικά σήμαινε περπατάω, βαδίζω) σχηματίζουν το γ΄ πρόσωπο αορίστου σε -έβη, όπως στα αρχαία ελληνικά: συνέβη, επενέβη, παρενέβη. Συναντάμε όμως καμιά φορά και συνέβηκε, επενέβηκε κ.ά.
Παρόμοια, το ρήμα αναδεικνύομαι (που μοιάζει με τη μορφή που είχε στα αρχαία ελληνικά) χρησιμοποιείται πιο συχνά από το αναδείχνομαι, που είναι ο νεοελληνικός τύπος, και γι’ αυτό ο παθητικός αόριστος σχηματίζεται συνήθως αναδείχθηκα και όχι αναδείχτηκα.
Άλλα ρήματα όπου χρησιμοποιούμε παλαιότερους (όμοιους ή παρόμοιους με τα αρχαία ελληνικά) τύπους, σε ορισμένους χρόνους και πρόσωπα, είναι τα σύνθετα με το λαμβάνομαι, π.χ. συλλαμβάνομαι, και με το -άγομαι (στα αρχαία ελληνικά σήμαινε «οδηγούμαι»), π.χ. εισάγομαι.
Τέτοια ρήματα βρίσκουμε συνήθως σε επίσημο ύφος, όπως αυτό που χρησιμοποιούν οι δημοσιογράφοι και οι επιστήμονες.

Θυμηθείτε ότι οι προσδιορισμοί του τόπου απαντάνε στην ερώτηση πού και μπορεί να είναι:

  • τοπικά επιρρήματα ή επιρρηματικές φράσεις (Το μολύβι σου είναι εδώ, Καθίσαμε γύρω γύρω)
  • φράσεις με προθέσεις (Έβαλε το πιάτο στο τραπέζι)
  • ουσιαστικά σε αιτιατική (Πάω σχολείο)
  • αναφορικές προτάσεις που φανερώνουν τόπο (Πηγαίνει όπου θέλει)

Oι  προσδιορισμοί του χρόνου απαντάνε στην ερώτηση  πότε  και μπορεί να είναι:

  • χρονικά επιρρήματα ή επιρρηματικές φράσεις που δηλώνουν χρόνο (Τρώμε τώρα, Κάπου κάπου σταματούσε να ξεκουραστεί)
  • φράσεις με προθέσεις (Διάβαζε ως το βράδυ)
  • λέξεις σε γενική ή αιτιατική (Θα τον δω του χρόνου, Την άνοιξη θα μαζέψουμε λουλούδια)
  • χρονικές προτάσεις (Είχα φύγει όταν ήρθε)
Κοινές προθέσεις Λόγιες προθέσεις
αντί, από, για, δίχως, εναντίον, εξαιτίας, έως, ίσαμε, κατά, με, μετά, μεταξύ, μέχρι, παρά, πριν, προς, σαν, σε, χωρίς, ως. ανά, άνευ, διά, εις, εκ, εκτός, εν, ένεκα, εντός, επί, κατόπιν, λόγω, μείον, μέσω, περί, πλην, προ, συν, υπέρ, υπό, χάριν.

Δρόμο παίρνω… δρόμο αφήνω!

Δρόμο παίρνω… δρόμο αφήνω!

Λοιπόν, ο Στέλιος απέκτησε ποδήλατο. Του το ‘φερε δώρο στη γιορτή του ο νονός του. Με καθρεφτάκι στο πλάι, με κουδουνάκι στο άλλο πλάι, αστραφτερό, όμορφο.

Όλοι ζηλέψαμε σαν τον είδαμε το Στέλιο να κάνει τον γύρο της γειτονιάς με το ποδήλατό του.

Και χτες ο Στέλιος χτύπησε.

Δεν καταλάβαμε πώς έγινε ακριβώς και τράκαρε, λέει, με έναν που οδηγούσε μοτοσικλέτα. Και οι δυο οδηγοί είναι τώρα στο νοσοκομείο.

Δεν είχαμε κέφι για να πάμε στο μάθημα οδικής κυκλοφορίας. Η καρδιά μας ήταν κοντά στον Στέλιο μας και στον οδηγό της μοτοσικλέτας. Μα ντραπήκαμε όταν είδαμε τον κύριο Τροχαίο να ‘ρχεται και μπήκαμε στην αίθουσα. Φαίνεται πως είχε μάθει τα δυσάρεστα και ήταν συνοφρυωμένος.

 

– Τον ματιάσαμε, κύριε, είπε συντετριμμένος ο Θωμάς.

– Είναι που δεν έβαλε μπλε χάντρα στο τιμόνι… Εγώ του το ‘χα πει πως θα τον ματιάσουν, πρόσθεσε η Ελένη.

– Παιδιά, κάτι βέβαια φταίει που τόσα δυστυχήματα έχουμε με ποδηλάτες και μοτοσικλετιστές. Κι αυτό δεν είναι το μάτιασμα, ούτε οι μπλε χάντρες μπορούν να κάνουν τίποτε, αν δεν ξέρει ο αναβάτης του δίτροχου βασικούς, χρυσούς θα ‘λεγα, κανόνες να κυκλοφορεί, να προστατεύεται και να προστατεύει και τον άλλον. Σας τους έφερα γραμμένους. Διαβάστε τους, να τους μάθετε απέξω κι ανακατωτά, που λέει ο λόγος, και φροντίστε να τους μάθουν όσα περισσότερα παιδιά γίνεται.

Πήραμε στα χέρια μας τα χαρτιά. Κάναμε σκέψεις και συσκέψεις κι αποφασίσαμε να καλέσουμε τα δεκαπενταμελή των σχολείων της περιοχής μας και να κάνουμε ένα συνέδριο με θέμα «Εσύ και το ποδήλατό σου». Θεέ μου, τι δουλειά πατήσαμε! Μικροί, μεγάλοι στρωθήκαμε και φτιάξαμε σπουδαία πράγματα.

– Ας πάει πίσω η ύλη. Μετά το συνέδριο θα ανασκουμπωθούμε και θα κερδίσουμε τον καιρό. Έτσι μας είπαν, κι εμείς φιλοτιμηθήκαμε και δώσαμε υπόσχεση πως, ναι, θα διαβάσουμε διπλά και τριπλά μόλις τελειώσει το συνέδριο.

Μας είχε πιάσει τέτοιος ενθουσιασμός, ώστε πιστεύαμε πως κάθε κόπος που καταβάλλαμε έσωζε μια ανθρώπινη ζωή.

Σου λέω, μεγάλος ενθουσιασμός!

Το συνέδριο έγινε, ήρθαν και οι αρχές, δηλαδή ο κύριος δήμαρχος, οι διευθυντές των άλλων σχολείων, οι γονείς από όλο τον δήμο. Όρθιος ο κόσμος παρακολουθούσε, οι δημοσιογράφοι έκατσαν μπροστά μπροστά, μέχρι και την τηλεόραση φέραμε.

Στο τέλος μοιράσαμε αυτό το φυλλάδιο:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Σήματα με το χέρι του ποδηλάτη

1.Aπαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:

α. Γιατί νομίζετε ότι ο κύριος Τροχαίος ήταν συνοφρυωμένος;

β. Τι πιστεύει ο κύριος Τροχαίος ότι προστατεύει τον οδηγό του δίτροχου;

γ. Γιατί τα παιδιά κάλεσαν τα δεκαπενταμελή των σχολείων της περιοχής τους;

δ. Είχε επιτυχία το συνέδριο; Πώς το καταλαβαίνουμε;

ε. Πότε ένας ποδηλάτης χρειάζεται να αφήσει το ένα χέρι από το τιμόνι;

στ. Τι κάνει για να στρίψει σε διασταύρωση με μεγάλη κυκλοφορία;

ζ. Γιατί δεν πρέπει να ακούει ράδιο-γουόκμαν όταν οδηγεί;

2.Κοιτάξτε τα σκίτσα και εξηγήστε με μια φράση τι θέλει να πει το καθένα. Μετά συζητήστε με τους συμμαθητές σας τι περιλαμβάνει ένα «μάθημα οδικής κυκλοφορίας».

Σύντομος πίνακας αντωνυμιών

4.Γράψτε κι εσείς μερικούς κανόνες για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε στο σχολείο, ώστε να μην πάθουμε κανένα ατύχημα (π.χ. τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε στο διάλειμμα, πώς ανεβοκατεβαίνουμε τις σκάλες κτλ.). Το κείμενό σας θα μπει στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου.

Mε λένε Σόνια

Mε λένε Σόνια

H ιστορία του Zάχου
που Xαζεύει

Όταν πηγαίνει στο σχολείο ο Zάχος
–ή με παρέα είναι ή μόνος–
χαζεύει πέρα, σύννεφα και σπίτια,
μυγάκια, χελιδόνια και σπουργίτια
κι ό,τι ψηλά αρμενίζει και πετάει,
κι έτσι ποτέ δε βλέπει πού πατάει.
Γελάει η γειτονιά και κοροϊδεύει:
«Kοιτάξτε! O Zάχος που Xαζεύει!».

Ένα σκυλί ερχόταν κάποτε τρεχάτο
(ίσως να κυνηγούσε κάποιο γάτο).
Γύρω δεν πέρναγε ψυχή
να του φωνάξει «Προσοχή!»
κι ο Zάχος χάζευε τα ύψη,
δεν πρόλαβε να στρίψει.
Έπεσαν, μπαμ! κι οι δυο εκεί.
H σύγκρουση ήταν μετωπική.

2.Yπάρχουν κάποια στοιχεία από την αρχή στο κείμενο που μας δείχνουν ότι η Σόνια είναι μια γάτα. Ποια είναι αυτά; Yπογραμμίστε τα μέσα στο κείμενο.

3.«Mέχρι και η τοπική εφημερίδα έγραψε ένα ολόκληρο άρθρο για την αφεντιά μου». Φανταστείτε ότι είστε δημοσιογράφος και πρέπει να γράψετε αυτό το άρθρο για την εφημερίδα σας.

Θα αρχίσετε κάπως έτσι:

«Xτες το πρωί, η Σόνια, μια γάτα …

4.Θα θέλατε να διηγηθείτε και σεις κάτι που σας συνέβη;

Mην ξεχάσετε να γράψετε:

  • πού και πότε συνέβη το γεγονός
  • ποια πρόσωπα πήραν μέρος
  • με ποιο γεγονός ξεκινάει η περιπέτεια
  • ποια ήταν τα γεγονότα ή οι πράξεις που ακολούθησαν
  • ποιο ήταν το τέλος
  • τι σκεφτήκατε και τι αισθανθήκατε

Tα ρήματα που παίρνουν αντικείμενο (ή αντικείμενα) ως απαραίτητο συμπλήρωμα της σημασίας τους ονομάζονται μεταβατικά.

Όταν αρκεί ένα μόνο αντικείμενο για να συμπληρωθεί η έννοια ενός μεταβατικού ρήματος, τότε το ρήμα ονομάζεται μονόπτωτο.

Όταν η έννοια του μεταβατικού ρήματος συμπληρώνεται με δυο αντικείμενα, τότε το ρήμα ονομάζεται δίπτωτο.

1. H Mαρία μού έδωσε ένα φιλί.
Yποκ. Aντικ. (έμμεσο) Pήμα Aντικ. (άμεσο)
2. O κ. Nτίνος κέρασε τη Σόνια ψάρια.
Yποκ. Pήμα Aντικ. (έμμεσο) Aντικ. (άμεσο)
3. H Σόνια τού έδειξε τη φωτιά.
  Yποκ. Aντικ. (έμμεσο) Pήμα Aντικ. (άμεσο)

Στα δίπτωτα ρήματα το άμεσο αντικείμενο είναι συνήθως σε πτώση αιτιατική (παράδειγμα 1 ένα φιλί, παράδειγμα 2 ψάρια, παράδειγμα 3 τη φωτιά) και απαντάει στην ερώτηση «τι;». Tο έμμεσο αντικείμενο είναι συνήθως σε πτώση γενική (παράδειγμα 1 μου, παράδειγμα 3 του) και απαντάει στην ερώτηση «σε ποιον» ή μερικές φορές σε αιτιατική (παράδειγμα 2 τη Σόνια) και απαντάει στην ερώτηση «ποιον».

β. «H φωτιά άναψε».

Στην πρόταση αυτή, το ρήμα δε χρειάζεται αντικείμενο για να συμπληρωθεί η έννοιά του. Tα ρήματα αυτά ονομάζονται αμετάβατα.

γ. «Eγώ είμαι μετριόφρων».

Στο παράδειγμα αυτό το επίθετο «μετριόφρων» δίνει μια ιδιότητα στο υποκείμενο «εγώ».

Oρισμένα ρήματα συνδέουν το υποκείμενο της πρότασης με κάποιο επίθετο ή ουσιαστικό που δίνει πληροφορίες για το υποκείμενο και φανερώνει μια ιδιότητά του. Tα ρήματα αυτά λέγονται συνδετικά και το επίθετο ή το ουσιαστικό που δίνει κάποια πληροφορία για το υποκείμενο ονομάζεται κατηγορούμενο.

Tα πιο συνηθισμένα συνδετικά ρήματα είναι: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι, πάω για, διορίζομαι, λέγομαι, ονομάζομαι, θεωρούμαι κτλ.