Το σκάκι και η ιστορία του

Το Σκάκι κατάγεται από τη μακρινή Ινδία και επινοήθηκε περίπου τον 5ο αιώνα μ.Χ. (σχεδόν 1600 χρόνια πριν!). Το πρώτο του όνομα ήταν Chaturanga – Chatur που σημαίνει τέσσερα και anga που σημαίνει μέρη.

Τα τέσσερα μέρη του σκακιού

Τέσσερα μέρη δηλαδή όσα ήταν τα τμήματα του Ινδικού στρατού.Δηλαδή ελέφαντες, άλογα, άρματα και στρατιώτες, εκτός από τον βασιλιά και τον mantri του (υπουργός, δηλαδή η σημερινή Βασίλισσα). Το παιχνίδι ήταν τότε όπως και σήμερα μια μάχη με στόχο τη σύλληψη του αντίπαλου Βασιλιά. Ακόμα παίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο!

Μια άλλη θεωρία για την καταγωγή του Σκακιού…

Το αίτημα του Σίσσα.
Σύμφωνα με το μύθο, ο σοφός Ινδός Σίσσα πήγε στο Μαχαραγιά της περιοχής που ζούσε για να επιδείξει το νέο παιγνίδι που είχε εφεύρει. Ο Μαχαραγιάς τόσο πολύ γοητεύτηκε απ΄ αυτό που προσφέρθηκε να ανταμείψει τον Σίσσα πλουσιοπάροχα. Τότε ο σοφός εκείνος ζήτησε τόσους κόκκους σιτάρι όσους θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στα 64 τετράγωνα της σκακιέρας βάζοντας στο πρώτο ένα κόκκο, στο δεύτερο δύο, στο τρίτο τέσσερις, στο τέταρτο οκτώ κ.λπ, διπλασιάζοντας έτσι κάθε φορά την ποσότητα στο επόμενο τετράγωνο.
Ο Μαχαραγιάς πρώτα απόρησε και ύστερα γέλασε. Είπε στο Σίσσα να ζητήσει κάτι σοβαρότερο, χρυσάφι ή πολύτιμα πετράδια λόγου χάρη. Όμως ο Σίσσα επέμενε! Τότε ο Μαχαραγιάς του είπε: «Κακό του κεφαλιού σου. Εγώ μπορώ να σε κάνω πλούσιο κι εσύ μου ζητάς μόνο σιτάρι! Ε λοιπόν σιτάρι θα πάρεις!» και διέταξε ν΄ αδειάσουν μια φορτωσιά καμήλας σιτάρι δίπλα του. Η έκπληξή του όμως υπήρξε μεγάλη όταν ο αρχιαποθηκάριος του ανέφερε ότι  όλου του κόσμου το σιτάρι να συγκεντρωθεί δεν φθάνει για να ικανοποιήσει το αίτημα του Σίσσα!

Πράγματι το σιτάρι που χρειάζονταν ανέρχονταν σε 18.446.744.073.709.551.615 κόκκους! Έχοντας μάλιστα υπόψη ότι το βάρος ενός κόκκου είναι ίσο με 0, 053 γραμμάρια, τότε το σιτάρι που ζήτησε ο Σίσσα ισοδυναμούσε στη τεράστια ποσότητα των 977.677.436.907 τόνων!

Πώς έφτασε το Σκάκι σε όλο τον κόσμο;

Από την Ινδία, στρατιώτες και έμποροι μετέφεραν το παιχνίδι στην Περσία (το σημερινό Ιράν) περίπου το 600 μ.Χ.. Οι Πέρσες το ονόμασαν Shatranj. Την ίδια ώρα ταξιδιώτες μετέφεραν το παιχνίδι στην Κίνα, όπου παιζόταν σε μια τροποποιημένη μορφή που ονομάζεται Xianqui. Οι Ιάπωνες όταν το έμαθαν, το είπαν Shogi.

Οι σταυροφόροι που πήγαν στην Μέση Ανατολή να πολεμήσουν εναντίον των μουσουλμάνων, γυρίζοντας στα σπίτια τους έφεραν και το Σκάκι. Αυτοί το ονόμασαν Chess από το «echec» την αρχαία γαλλική λέξη που σημαίνει «check», δηλαδή έλεγχος. Εμείς το λέμε Σκάκι από το ιταλικό «scacco» και τον έλεγχο του Βασιλιά τον λέμε σαχ από το περσικό «shah».

Τα κομμάτια παλιά ήταν φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο: Βασιλιάς, Πύργος ή κάστρο (οι ελέφαντες της Chaturanga), Ιππότες (τα άλογα) και Πιόνια (οι στρατιώτες). Επειδή εκείνα τα χρόνια η επιρροή της Εκκλησίας ήταν πολύ μεγάλη, ένα κομμάτι ονομάστηκε «Bishop» που σημαίνει Επίσκοπος (ο δικός μας Αξιωματικός, τα άρματα της Chaturanga). Το πιο σημαντικό κομμάτι, ο Υπουργός (mantri), αντικαταστάθηκε από το μοναδικό θηλυκό κομμάτι, τη Βασίλισσα. Ο λόγος είναι πολύ αστείος! Όπως είπαμε, το σκάκι έφτασε στην Ευρώπη από τη Μέση Ανατολή. Εκεί το κομμάτι λεγόταν firz (δηλαδή υπουργός ή βεζύρης στα αραβικά). Επειδή η λέξη firz έμοιαζε πολύ στην προφορά με την γαλλική λέξη Vierge,της Παναγίας, αποφάσισαν να λένε τον Βεζύρη… Βασίλισσα! Άλλωστε στην Ευρώπη υπήρξαν δυο πολύ ισχυρές Βασίλισσες: η Βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ και η Βασίλισσα Ισαβέλα της Ισπανίας!

Το σκάκι δεν αργεί να γίνει δημοφιλές.

Οι παίκτες ανακάλυψαν ότι οι πρώτες κινήσεις που ονομάζονται «ανοίγματα» θα μπορούσαν να αποφασίσουν για την έκβαση του παιχνιδιού. Οι εξυπνότεροι παίκτες κρατούσαν σημειώσεις κάθε φορά που έπαιζαν.Με αυτόν τον τρόπο μάθαιναν από τα λάθη τους για να γίνονταν καλύτεροι.

Ήταν μόλις τον 20ο αιώνα όταν το σκάκι άρχισε να παίζεται ως ένα επαγγελματικό παιχνίδι. Βλέποντας πόσο δημοφιλές ήταν, οι εφημερίδες άρχισαν να δημοσιεύουν νέα του αθλήματος και παρτίδες. Στη συνέχεια, το 1924 η Federation Internationale des Echecs (FIDE) δημιουργήθηκε για να διαμορφώσει τους κανόνες για την εποπτεία του παιχνιδιού. Οι παίκτες άρχισαν επίσης να αξιολογούνται για την απόδοσή τους. Έτσι δημιουργήθηκαν οι πρώτοι Διεθνείς Μαίτρ (International Masters). Οι καλύτεροι των καλύτερων αποκαλούνται Grandmasters.

Η FIDE θέσπισε τον κανόνα ότι κάθε παίκτης πρέπει να λέει «echec» δηλαδή «ΣΑΧ», όταν ο Βασιλιάς είναι σε θέση να συλληφθεί. Αν ο Βασιλιάς είναι ματ, τότε τελειώνει το παιχνίδι λέγοντας «MAT». Η λέξη σημαίνει κυριολεκτικά «Ο Βασιλιάς είναι νεκρός», που προήλθε από την περσική φράση «shah mat».

Αργότερα η επιστήμη των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών εφαρμόστηκε στο Σκάκι,με τη δημιουργία ισχυρών σκακιστικών μηχανών και προγραμμάτων (όπως η Deep Blue).Αυτοί οι υπολογιστές έχουν την ικανότητα να αναλύουν σε βάθος τις παρτίδες αλλά και να παίζουν σε υψηλό επίπεδο.

Σήμερα το Σκάκι είναι ένα δημοφιλές άθλημα σε όλο τον κόσμο.Ο Σβεν Μάγνος Όεν Κάρλσεν (γενν. στις 30 Νοεμβρίου 1990) είναι Νορβηγός σκακιστής, ο οποίος σήμερα βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης(2016). Μεγάλοι σκακιστές υπήρξαν ο Γερμανός Εμάνουελ Λάσκερ, ο Κουβανός Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, ο Αμερικανός Μπόμπι Φίσερ, οι Ρώσοι Γκάρι Κασπάροφ και ο Ανατόλι Κάρποβ. Σπουδαίοι Έλληνες σκακιστές είναι ο πρωταθλητής Ελλάδας Βασίλης Κοτρωνιάς, ο Χριστόδουλος Μπανίκας, ο Ευστράτιος Γρίβας, ο Γιάννης Παπαϊωάννου. Παλιότερα ο Τριαντάφυλλος Σιαπέρας (ο θεμελιωτής στης σκακιστικής διδασκαλίας στην Ελλάδα) και πολλοί άλλοι.

Πηγή: toalogaki.blogspot.gr